Starzy strefowicze z możliwością korzystania ze zwolnienia podatkowego do końca 2026 roku

Specjalne Strefy Ekonomiczne (“SSE”) działają w Polsce od 1995 r. i w tym czasie kilkukrotnie ustawodawca zmieniał zasady na jakich przedsiębiorcy mogli korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych (“CIT”) w zakresie działalności prowadzonej na terenie SSE. Kluczowych zmian dokonano ustawą z dnia 16 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz o zmianie niektórych ustaw (“ustawa zmieniająca z 2001 roku”) oraz ustawą z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych innych ustaw (“ustawa zmieniająca z 2003 roku”). Ustawa zmieniająca z 2001 roku wprowadziła zasadę wydawania zezwoleń na prowadzenie działalności strefowej (“Zezwolenie”) na czas nieokreślony tj. do końca działania SSE. Zgodnie z przepisami przejściowymi zmiany te nie dotyczyły przedsiębiorców, którzy otrzymali Zezwolenie przed nowelizacją. Ustawa zmieniająca z 2003 roku wprowadziła natomiast możliwość wystąpienia z wnioskiem do ministra właściwego do spraw gospodarki o przekształcenie Zezwolenia wydanego przed styczniem 2001 r. Na gruncie dokonanych przekształceń pojawiało się wiele wątpliwości (w zakresie warunków korzystania przez inwestorów z takich Zezwoleń), do których niejednokrotnie odnosiły się organy podatkowe oraz sądy administracyjne.

W pierwszej połowie stycznia 2023 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (“DKIS”) wydał interpretację indywidualną (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.456.2019.11.AK) uwzględniającą wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (“NSA”) z 19 lipca 2022 r. (sygn. II FSK 1986/20), interpretacja ta ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców działających na podstawie przekształconego Zezwolenia, którzy nie wykorzystali wypracowanego limitu zwolnienia z CIT.

Spółka uzyskała Zezwolenie w 1997 r. i wystąpiła o jego konwersję na podstawie przepisów ustawy zmieniającej z 2003 roku. Spółka posiadała status dużego przedsiębiorcy. Na podstawie pierwotnego Zezwolenia, Spółka mogła korzystać ze zwolnienia z CIT do 6 października 2015 r., lecz w jej opinii wskutek zmian w przepisach miała dzięki przeprowadzonej konwersji Zezwolenia możliwość wydłużenia powyższego terminu do końca działania SSE tj. 31 grudnia 2026 r. W związku z wątpliwościami w tym zakresie Spółka wystąpiła z wnioskiem do DKIS o wydanie interpretacji indywidualnej. Organ w interpretacji z 23 stycznia 2020 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.456.2019.2.AK) uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe stwierdzając, że zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie zmieniającej z 2003 roku wydłużenie terminu możliwości korzystania ze Zezwolenia nie dotyczyło dużych przedsiębiorców. DKIS przywołał na poparcie swojego stanowiska orzeczenia NSA z 31 lipca 2019 r. (sygn. II FSK 2482/17) oraz z 12 sierpnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 2998/17). Spółka zaskarżyła interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie (“WSA w Rzeszowie”). WSA w Rzeszowie w wyroku z 2 czerwca 2020 r. (sygn. I SA/Rz 233/20) wskazał, że regulacje ustawy zmieniającej z 2003 roku budzą duże trudności interpretacyjne. Ponadto WSA orzekł, że wykładnia przepisów dokonana przez organ była błędna wskutek zbagatelizowania znaczenia art. 3 ustawy zmieniającej z 2003 roku, który uchylił stosowanie przepisów przejściowych wprowadzonych w ustawie zmieniającej z 2001 roku. DKIS wniósł skargę kasacyjną, w której zarzucił sądowi pierwszej instancji błędną wykładnie przepisów ustawy zmieniającej z 2003 roku oraz bezzasadne uznanie, że w sprawie wystąpiły wątpliwości co do treści przepisów. NSA zdecydował jednak odrzucić wniesioną przez DKIS skargę kasacyjną.

W wyroku z 19 lipca 2022 r. NSA orzekł, że przepisów ustawy zmieniającej z 2003 roku nie należy interpretować w sposób w jaki uczynił to DKIS, ponieważ prowadziłoby to “do nierównego traktowania beneficjentów zezwoleń, którzy z jednej strony otrzymują pomoc publiczną na identycznych zasadach, natomiast z drugiej strony tylko niektórzy z nich mają możliwość jej efektywnego wykorzystania w pełnym okresie, na jaki została ustanowiona strefa”. Oznacza to, że w przypadku konwersji Zezwolenia automatycznie dochodzi do wydłużenia okresu możliwości skorzystania ze zwolnienia z CIT, ponieważ nie spowoduje to zwiększenia dostępnego zwolnienia, a jedynie zrówna sytuację prawną przedsiębiorców, którzy otrzymali Zezwolenia przed i po wejściu w życie ustawy zmieniającej z 2003 roku.

Nie było to pierwsze pozytywne dla przedsiębiorców orzeczenie NSA w sprawie przekonwertowanych Zezwoleń. Podobne wyroki zapadły w sprawach z 1 marca 2018 r. (sygn. II GSK 5295/16) oraz z 6 sierpnia 2019 r. (sygn. II FSK 2725/17). W obu z nich NSA prezentowało podobną argumentację jak w wyżej omówionej sprawie, stwierdzając, że w przypadku konwersji Zezwolenia miało miejsce automatyczne przedłużenie terminu, w którym przedsiębiorcy mogą korzystać ze zwolnienia z CIT.

Należy jednak zaznaczyć, że linia orzecznicza NSA nie jest jednolita. Wyroki NSA z 31 lipca 2019 r. (sygn. II FSK 2482/17) oraz z 12 sierpnia 2019 r. (sygn. akt II FSK 2998/17) stanowią przykład wykładni niekorzystnej dla przedsiębiorców działających w SSE na podstawie Zezwoleń przekształconych w oparciu o przepisy ustawy zmieniającej z 2003 roku. W obu sprawach NSA orzekło, że w skutek konwersji Zezwoleń nie doszło do automatycznego przedłużenia terminu, w którym przysługiwało zwolnienie z CIT. W uzasadnieniach obu wyroków, NSA wskazuje, że w ramach konwersji nie powstawał odpowiedni akt potwierdzający zmianę terminu obowiązywania Zezwolenia, wobec czego konieczne jest przyjęcie w tym zakresie domniemania prawidłowości Zezwolenia pierwotnego. Co więcej NSA uznał za błędne założenie, że zwolnienie stało się zwolnieniem na czas nieokreślony tylko z powodu braku uregulowania zwolnienia ograniczonego czasowo w przepisach po wejściu w życie ustawy zmieniającej z 2003 roku.

Komentarz PwC:

Wyrok, w związku z którym DKIS wydał omawianą interpretację daje nadzieję na wypracowanie korzystnej linii orzeczniczej, która pozwoliłaby na pełne skonsumowanie wypracowanego limitu zwolnienia z CIT przedsiębiorcom, którzy uzyskali Zezwolenia przed 1 stycznia 2001 r. Przepisy zmieniające, które weszły w życie w 2003 r. w naszej ocenie podobnie jak zauważają sądy są skomplikowane i nie do końca wyjaśniają wątpliwe kwestie. Jednak w naszej ocenie linia pozytywna dla przedsiębiorców wydaje się oczywista do zastosowania w myśl zasady in dubio pro tributario, czyli nie dające się co rozstrzygnąć wątpliwości co do przepisów prawa powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika.

Należy jednak pamiętać, że nadal mogą pojawiać się interpretacje i wyroki niekorzystne dla Spółek działających w SSE. Co więcej, przedłużenie terminu obowiązywania dotyczy jedynie tych przedsiębiorców, którzy skorzystali z możliwości konwersji Zezwolenia na podstawie przepisów ustawy zmieniającej z 2003 roku i nie zwiększa wartości przysługującego zwolnienia, a jedynie dają dodatkowy czas na konsumpcję.

Ze względu na brak jednolitości w wyrokach NSA możliwe, że sprawą zajmie się pełny skład NSA wydając uchwałę, w której przesądzi całą sprawę. Obecnie jednak w tej sprawie nie toczą się nawet dyskusje. Wobec tego na bieżąco należy śledzić podobne sprawy i sprawdzać zapadające wyroki, jak będzie kształtowała się linia orzecznicza w tym zakresie. Warto bowiem podkreślić, że nie powinno się rozróżniać sytuacje podatników w zakresie terminu otrzymania Zezwolenia. Wszystkie przepisy powinny być stosowane identycznie dla podatników, którzy otrzymali Zezwolenia przed i po wejściu w życie ustawy zmieniającej z 2003 roku, zwłaszcza, że ustawodawca ich nie rozróżnia.

SSE działać będą do 31 grudnia 2026 r., oznacza to, że z wypracowanego zwolnienia z CIT ostatni raz można będzie skorzystać w rozliczeniu za rok 2026, z tą też datą zakończy się okres korzystania ze zwolnień podatkowych na podstawie uzyskanych Zezwoleń.

W razie jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu.

Agnieszka Szymczyk, Monika Michalak, Paweł Durka