Dofinansowanie inwestycji, a status przedsiębiorstwa

Jednym z najatrakcyjniejszych ekonomicznie źródeł kapitału na inwestycje przedsiębiorstw w Polsce jest wciąż pomoc publiczna – w formie bezzwrotnego wsparcia z funduszy UE lub ulgi w podatku dochodowym. Niemniej praktycznie jedynym odbiorcą pomocy inwestycyjnej skierowanej na rozwój działalności firm są obecnie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Do dużych przedsiębiorstw skierowano nieznaczny strumień środków, których zastosowanie ograniczono do obszaru B+R oraz efektywności energetycznej. W związku z powyższym dla każdego potencjalnego wnioskodawcy kluczowe staje się właściwe określenie statusu przedsiębiorstwa, zarówno na etapie przygotowywania i składania dokumentacji aplikacyjnej w ramach wybranego konkursu, jak również przed podpisaniem umowy o dofinansowanie.

Jak zbadać status przedsiębiorstwa?

Status przedsiębiorstwa badany jest dwukrotnie podczas procesu aplikacyjnego, tj. na etapie składania wniosku o wsparcie oraz przed podpisaniem umowy o dofinansowanie (przed udzieleniem pomocy publicznej). W przypadku procedury aplikacyjnej o fundusze unijne określenie wielkości przedsiębiorstwa najczęściej odbywa się poprzez złożenie stosownego oświadczenia oraz opisanie i uzasadnienie stwierdzenia określonego statusu w treści samego wniosku. Zgodność przedmiotowego statusu z kryteriami oceny projektów w tym zakresie jest obligatoryjna dla uzyskania pozytywnej oceny wniosku o wsparcie. Kluczowy dla otrzymania dofinansowania jest jednak moment oceny statusu firmy przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Po uzyskaniu rekomendacji do dofinansowania dla projektu wnioskodawca kompletuje załączniki, jest zobowiązany również udokumentować swój status deklarowany we wniosku o dofinansowanie. Najczęściej odbywa się to poprzez złożenie oświadczenia o spełnianiu kryteriów dla MŚP, w którego treści szczegółowo opisuje się istniejące powiązania spółki wnioskodawcy z innymi przedsiębiorstwami partnerskimi oraz powiązanymi. Należy mieć na uwadze, że dane przedstawione w powyższym oświadczeniu są dokładnie weryfikowane przez instytucję odpowiedzialną za organizację danego konkursu lub wydanie decyzji o udzieleniu pomocy publicznej, w oparciu o dostępne bazy danych firm, a nawet badania prowadzone przez zewnętrznych doradców w zakresie prawidłowości danych wskazanych w treści oświadczenia. Powzięcie przez organizatora konkursu wątpliwości co do prawdziwości złożonego oświadczenia w najlepszym razie będzie skutkować znacznym opóźnieniem w podpisaniu umowy o dofinansowanie, w najgorszym zaś – odstąpieniem od jej podpisania i cofnięciem rekomendacji do dofinansowania projektu. Stanowisko takie potwierdza np. wyrok WSA w Warszawie z 28 sierpnia 2018 r. nr V SA/Wa 1123/18 (http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/2FF58B95FF)

Wielkość przedsiębiorstwa wpływa na kwotę dofinansowania

Status przedsiębiorstwa determinuje nie tylko uprawnienie do ubiegania się o wsparcie, ale również wysokość przysługującej pomocy. Poniżej przedstawiony został sposób kalkulacji wielkości przedsiębiorstwa:

Dane, które należy przyjąć dla określenia liczby zatrudnionych osób i parametrów finansowych to dane dotyczące ostatniego zatwierdzonego okresu obrachunkowego, obliczone w skali rocznej począwszy od daty zamknięcia rozliczeń. Uwzględnienia powiązań kapitałowych oraz osobowych spółki aplikującej o wsparcie dokonuje się poprzez ujęcie w jej danych odpowiedniej części danych przedsiębiorstw partnerskich i powiązanych jeśli chodzi o liczbę zatrudnionych pracowników oraz roczny obrót lub sumę bilansową:

1. W przypadku przedsiębiorstwa partnerskiego (które można określić jako przedsiębiorstwo posiadające samodzielnie lub wspólnie z co najmniej jednym przedsiębiorstwem powiązanym co najmniej 25% kapitału badanej firmy lub też praw głosu) – dane przedsiębiorstwa podlegającego badaniu uzupełnia się danymi przedsiębiorstwa partnerskiego wg jego procentowego udziału w kapitale lub prawach głosu (zależnie od tego, która z tych wartości jest większa),

2. W przypadku przedsiębiorstwa powiązanego (które można określić jako przedsiębiorstwo wywierające dominujący wpływ na badaną spółkę dzięki większości praw głosu, udziałów lub akcji, uprawnień wynikających z umowy lub statutu spółki; pod uwagę bierze się również powiązania za pośrednictwem osób fizycznych, jeżeli prowadzą one własną działalność na tym samym lub pokrewnym rynku w rozumieniu obwieszczenia Komisji w sprawie definicji rynku właściwego do celów wspólnotowego prawa konkurencji [Dz.U. WE C 372/5)) – dane przedsiębiorstwa podlegającego badaniu uzupełnia się pełnymi danymi przedsiębiorstwa powiązanego.

Konsekwencje zmiany statusu przedsiębiorstwa

Status przedsiębiorstwa może ulec zmianie na dwa sposoby. Pierwszy z nich jest związany z naturalnym rozwojem działalności firmy i wynika z przekroczenia wartości progowych parametrów dla przedsiębiorstwa oszacowanych na podstawie ksiąg rachunkowych na moment ich zamknięcia. W takim przypadku uznaje się, że nabycie, zmiana lub utrata statusu MŚP następuje, jeśli sytuacja ta powtórzy się w ciągu dwóch kolejnych i następujących po sobie okresów obrachunkowych.

Drugim przypadkiem zmiany statusu przedsiębiorstwa jest zaistnienie zmian w strukturze właścicielskiej spółki wnioskodawcy na skutek np. przejęcia udziałów i/lub majątku przedsiębiorstwa. W takim przypadku zmiana statusu następuje już w dniu wystąpienia takiej transakcji. Potwierdzają to zapisy „Poradnika dla użytkowników dotyczącego definicji MŚP” (http://publications.europa.eu/resource/cellar/79c0ce87-f4dc-11e6-8a35-01aa75ed71a1.0005.01/DOC_1; str. 14), opracowanego przez Komisję Europejską. Analogiczne stanowisko Komisji Europejskiej można również odnaleźć w Decyzji Komisji z 18 grudnia 2012r. nr 2012/838/UE. W punkcie 1.1.3, podpunkt 6 e) wskazano, iż „zgodnie z art. 4 ust. 2 załącznika do zalecenia 2003/361/WE utrata statusu MŚP następuje wyłącznie po przekroczeniu pułapów określonych w art. 2 zalecenia w ciągu dwóch kolejnych okresów obrachunkowych. Zasada ta nie ma zastosowania, jeżeli MŚP zostaje połączone z większą grupą lub nabyte przez nią, w którym to przypadku MŚP traci swój status natychmiast w dniu transakcji. Zatem w przypadku wnioskodawców, którym odmówiono zatwierdzenia statusu MŚP z powodu przekroczenia pułapów określonych w art. 2 zalecenia 2003/361/WE podczas ostatniego okresu obrachunkowego, można zmienić decyzję o uznaniu, jeżeli wnioskodawcy ci dowiodą, że nie przekroczyli wspomnianych pułapów w przedostatnim okresie obrachunkowym. Nie ma to zastosowania, jeżeli MŚP przekroczyło progi w następstwie połączenia lub nabycia”.

Opinię w przedmiotowym zakresie, tożsamą ze stanowiskiem Komisji Europejskiej  zajął również Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta (UKOIK). W piśmie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (DDO-52-265(2)/11/MM/MMach) z 30 września 2011r., przekazującym wyjaśnienia Komisji Europejskiej z 26 września 2011 r. dotyczące interpretacji przepisów Załącznika do Zalecenia KE 361/2003 z 6 maja 2003 r. wskazano, że jeśli przedsiębiorstwo mające status MŚP zostanie przejęte przez duże przedsiębiorstwo i w związku z tym stanie się przedsiębiorstwem związanym lub partnerskim, z dniem przejęcia automatycznie traci status MŚP.

Przedsiębiorstwa powinny wystrzegać się również zmiany statusu w trakcie oceny dokumentacji aplikacyjnej, tj. przed podpisaniem umowy  o dofinansowanie, nawet jeśli taka zmiana nie spowoduje utraty statusu MŚP, np. jeśli małe przedsiębiorstwo zmieni swój status na średni. Taka sytuacja, ujawniona po złożeniu wniosku o dofinansowanie a jeszcze przed podpisaniem umowy może doprowadzić do usunięcia projektu z listy przedsięwzięć rekomendowanych do dofinansowania. Potwierdzają to m.in. wyroki sądów administracyjnych, np. wyrok WSA w Poznaniu z 23 marca 2017 r. nr III SA/Po 82/17 (http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/1D9C47D475) czy też wyrok WSA w Szczecinie z 05 maja2011 r. nr I SA/Sz 384/11 (http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/09D807E820).

Osobnym zagadnieniem jest kwestia zmiany statusu przedsiębiorstwa w okresie realizacji oraz trwałości projektu, która również wymaga szczególnej uwagi ze strony beneficjentów pomocy publicznej. W tym zakresie zapraszamy do lektury kolejnych artykułów.

W przypadku dodatkowych pytań lub wątpliwości dotyczących omawianych kwestii, zapraszamy do kontaktu.

W przypadku dodatkowych pytań lub wątpliwości dotyczących omawianych kwestii, zapraszamy do kontaktu.

Impressum