Polska Strefa Inwestycji

Projektowana ustawa tworzy nowy instrument wsparcia dla inwestorów oraz jest realizacją jednego z filarów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju – Kapitału dla Rozwoju. Przygotowana przez Ministerstwo Rozwoju koncepcja zwiększy atrakcyjność inwestycyjną Polski poprzez stworzenie warunków sprzyjających lokowaniu w naszym kraju ambitnych przedsięwzięć, podnoszących konkurencyjność i innowacyjność rodzimej gospodarki.

Kolejny etap wdrażania Planu na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przedstawili Wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki oraz dyrektor Departamentu Inwestycji i Rozwoju Grażyna Ciurzyńska podczas XXVII Forum Ekonomicznego w Krynicy.

Proponowane rozwiązania są odpowiedzią na wyzwania rozwojowe, oczekiwania inwestorów oraz problemy, które napotykali podejmując decyzję o działalności biznesowej w Polsce. Są to m.in.:

• Rozproszony model obsługi inwestora z brakiem wiodącego podmiotu w regionie – do tej pory było to 8 instytucji, które często dublowały się w swoich zadaniach instytucji otoczenia biznesu,
• Rozbudowana dokumentacja aplikacyjna dot. udzielenia wsparcia publicznego oraz przewlekłość procedowania wniosków o zmianę granic specjalnych stref ekonomicznych (w niektórych przypadkach inwestorzy czekali nawet ponad 20 miesięcy).

Specjalne Strefy Ekonomiczne, funkcjonujące od 20 lat, powstały po to, by pobudzić inwestycje i zlikwidować wysokie bezrobocie strukturalne (w niektórych rejonach kraju sięgało nawet 40%). Obecnie w Polsce działa 14 SSE i stanowią one istotny element relacji z inwestorem. Wraz z upływem lat nie dostosowano przyjętych założeń ich oddziaływania do zmieniających się potrzeb i wyzwań ekonomicznych. Brak wydłużenia ich funkcjonowania (wg ustawy do 2026r. ) spowodowałby gwałtowne ograniczenie inwestycji w najbliższych latach. Obecnie instrument ten jest mniej atrakcyjny (jest to 9 lat zwolnienia), zwłaszcza w porównaniu do innych krajów, gdzie zwolnienie standardowo trwa 10 lat.

Zidentyfikowanie nieefektywnych procesów i ich szybka optymalizacja doprowadziło do wdrożenia nowej koncepcji wspierania inwestycji w ramach instrumentu zwolnień podatkowych tak, by korzystnie wpłynąć na rozwój gospodarczy Polski poprzez stymulowanie wysokojakościowych inwestycji.

Instrument zwolnień podatkowych dostępny będzie dla nowych inwestycji spełniających kryteria ilościowe rozumiane jako nakłady inwestycyjne oraz kryteria jakościowe zgodne z Strategią na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Szczególnie cenione będą takie inwestycje, które mają pozytywne przełożenie na rozwój gospodarczy kraju i regionu m.in. poprzez transfer know-how oraz zapewnienie korzystnych warunków dla pracowników.

Najważniejsze założenia:

Nowy standard obsługi inwestora – Spółki zarządzające

Spółki odegrają nową, wzmocnioną rolę w przyciąganiu inwestycji oraz będą zarządzały nowym instrumentem zawartym w ustawie. Będą głównym punktem kontaktu w regionie w ramach systemu obsługi inwestora, a także regionalnym koordynatorem udzielania pomocy publicznej w obszarze instrumentu zwolnień podatkowych i dotacji rządowych. Spółki, będące centrum wiedzy dla inwestora, będą działały w ramach rejonizacji opartej o powiaty określone w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy. Każda z nich będzie miała przydzielone powiaty, na obszarze których będzie mogła prowadzić działalność. Jeden punkt kontaktu dla inwestora będzie stanowił kompleksową usługę, a także istotną pomoc w eliminacji barier inwestycyjnych (m.in. w skróceniu czasu procedur).

Odejście od ograniczeń terytorialnych

W nowej koncepcji zachęty podatkowe będą dostępne na całym terytorium Polski (bez ograniczeń terytorialnych), ale z zachowaniem zasad dotyczących przeznaczenia terenu. Dzięki temu zlikwidowana zostanie długotrwała i obciążająca przedsiębiorcę procedura zmiany granic specjalnych stref ekonomicznych. Do tej pory obszar objęty wsparciem wynosił 25 tys. ha, czyli 0,08% powierzchni kraju, co powodowało ograniczenia w dostępnie do wartościowych terenów inwestycyjnych. Po zmianie, wykorzystany zostanie potencjał całego kraju, co jest szczególnie ważne dla dużych inwestycji.

Inwestycja z jakością - Zrównoważony rozwój – nowe kryteria dostępu

Instrument zwolnień podatkowych będzie dostępny dla nowych inwestycji, które zgodnie z definicją Komisji Europejskiej obejmują utworzenie nowego zakładu produkcyjnego oraz reinwestycję. Do tej pory były to tylko kryteria ilościowe. Z nową ustawa inwestor będzie musiał spełnić zarówno kryteria ilościowe, jak i przede wszystkim jakościowe, które dopasowane będą do warunków konkretnej lokalizacji.

Inwestycje będą musiały spełniać kryteria:

1. Ilościowe – określone nakłady inwestycyjne uzależnione od stopy bezrobocia w powiecie i wielkości przedsiębiorstwa.
2. Jakościowe – uwzględniające założenia SOR w obszarach:
3. Rozwój strukturalny – mierzony w oparciu o: zatrudnienie kadry ze specjalistycznym wykształceniem lub wysokopłatne miejsca pracy; zgodność inwestycji z aktualną polityką rozwojowa kraju oraz eksport produktów lub usług;
4. Rozwój naukowy – obliczany na podstawie współpracy z ośrodkami badawczymi, akademickimi oraz działalnością B+R; rozwój klastrów sektorowych;
5. Zrównoważony rozwój – przeliczany na podstawie lokalizacji inwestycji (np. na obszarach o wysokiej stopie bezrobocia);dodatkowe punkty za wsparcie dla mikro, małej i średniej przedsiębiorczości, a także za wsparcie średnich i małych miast oraz wsi;
6. Rozwój zasobów ludzkich – mierzony według oferowanych dodatkowych świadczeń dla pracowników, np. działań w zakresie opieki nad pracownikiem, czy wsparciu ich w zdobywaniu wykształcenia i kwalifikacji.

Maksymalnie projekt inwestycyjny może otrzymać 10 punktów za zgodność z SOR. Spełnienie kryteriów jakościowych nastąpi po uzyskaniu 60%. W przypadku inwestycji zlokalizowanych na obszarach z intensywnością pomocy publicznej 35% (obszary należące do województw: kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, małopolskiego, opolskiego, pomorskiego, świętokrzyskiego, zachodniopomorskiego oraz na obszarach należących do podregionów ciechanowsko-płockiego, ostrołęcko-siedleckiego, radomskiego i warszawskiego wschodniego) lub obszarach wskazanych w „Programie dla Śląska” próg zmniejsza się z 60% do 50%. W przypadku inwestycji zlokalizowanych na obszarach z intensywnością pomocy publicznej 50% (województwa: lubelskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie i podlaskie) próg zmniejsza się z 60% do 40%.

Czasowe zwolnienia – koniec z jedną datą graniczną dla wszystkich

Zostanie wyznaczony okres korzystania ze zwolnienia podatkowego i wprowadzona przejrzysta zasada – im wyższa intensywność pomocy publicznej w województwie dozwolona przez Unie Europejską, tym dłuższy okres zwolnienia. Decyzja o wsparciu inwestycji wydawana będzie na czas określony od 10 do 15 lat. Do czasu wygaśnięcia aktualnej ustawy do 2026 r. okres ten może być wydłużony o 5 lat w przypadku inwestycji na terenach obecnie objętych statusem SSE. Podkreślić należy, że dla dotychczas działających inwestycji pozostaną niezmienne warunki.

Efekty

W wyniku zakładanych zmian Polska poprawi swoją konkurencyjność w stosunku do innych krajów z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Zróżnicowanie kryteriów pod kątem jakości, jakiego nie ma w innych krajach V4, pozwoli na skoncentrowaniu oferty na inwestycjach wnoszących najwyższą wartość dodaną dla polskiej gospodarki.

***

Ustawa z dnia 20 października 1994 roku o specjalnych strefach ekonomicznych będzie funkcjonowała do końca 2026 r. tylko dla wydanych już zezwoleń i decyzji (w zakresie zmiany, cofnięcia, unieważnienia, wygaszenia). Po roku 2026 przestaje obowiązywać. Od dnia wejścia w życie ustawy o zasadach wspierania nowych inwestycji dla nowych inwestorów będzie obowiązywała nowa ustawa.

Nowy instrument, funkcjonujący równolegle do już istniejących SSE ma docelowo zastąpić dziś funkcjonujące SSE, w ramach których nie będą już wydawane nowe zezwolenia.